Spreuken 18: Waardevolle informatie uit Bijbelse Schriftgedeelten

Als we recent iets hebben geleerd bij het lezen van een Schriftgedeelte uit de Bijbel:

• dan moeten we ons door de Heilige Geest door heel de Bijbel laten leiden
• om dat onderwerp van alle kanten te bestuderen
• van instructies tot voorbeelden, van positief tot antithese.

Spreuken 18:1 De eenzelvige zoekt zijn eigen begeerte, hij barst los tegen al wat verstandig is.

Iemand die hardnekkig is en tot wie men niet kan doordringen zal niet zijn voordeel doen met waardevolle informatie, omdat hij tevreden is in onwetendheid te blijven verkeren en alles vanuit een zeer beperkte visie te zien – geheel vanuit zichzelf. Het enige doel dat zo iemand dient is zijn eigen doel.

Farao is een perfect voorbeeld – hij schonk geen enkele aandacht aan alles wat er om hem heen plaatsvond, omdat hij dat niet wilde geloven. Izebel is een ander voorbeeld daarvan.

Zulke mensen zijn er tevreden mee een leven van leugens te leiden. Het probleem met zo’n manier van leven is dat je vroeger of later tot een confrontatie met God zult komen. Je kunt anderen zeggen op te hoepelen, maar dat kun je God niet zeggen. De enige reden dat God hen niet onmiddellijk straft, is omdat Hij barmhartig is en hoopt dat ze zullen veranderen. Het uiteindelijke lot voor deze houding is tandenknarsend de poel des vuurs.

Het is voor God het belangrijkste dat we een bereidwillig hart hebben, een hart dat gevoelig is en reagerend. Het is de enige manier waarop Christus’ vergoten bloed op ons kan worden toegepast, waardoor God kan beginnen om ons karakter te vervolmaken.

Je kunt niet redeneren met iemand die niet wil luisteren. Als je vijandigheid ziet, loop weg. Jezus verstoorde nooit geestelijke onwetendheid.

Waardevolle informatie uit Bijbelse Schriftgedeelten

Spreuken 18:2 Een dwaas schept geen behagen in inzicht, maar hierin, dat zijn hart zich bloot geeft.

Een dwaas wil niet leren over het leven of wat waar is; hij wil alleen zijn mening geven die meestal niet juist is.

Een dwaas kan men herkennen aan een veelheid van woorden waarvan de meeste geen betekenis hebben, en dat in een poging tegen het eigen ik te liegen. Als we ergens niets van weten zegt God dat we onze mond moeten houden.

Een dwaas wil geen opbouwende kritiek aannemen en is tevreden een leven te leiden dat geen vervulling kent.

Er is geen dwaas zoals een dwaas die dwaas wil blijven.

Waardevolle informatie uit Bijbelse Schriftgedeelten

Spreuken 18:3 Waar de goddeloze komt, komt ook verachting, en met schande komt smaad.

De menselijke natuur is onwetend, zelfgericht, ongemanierd en aanstootgevend – verwacht dus altijd het ergste.

De tong was bedoeld hoffelijk te zijn, God te loven en het Evangelie te verkondigen; niet om te lasteren, scheiding teweeg te brengen tussen zelfs de beste vrienden, eigen agenda’s te bevorderen en een politiek spelletje te spelen.

Als er goddeloosheid aanwezig is zal de reactie van anderen verachting zijn. Alle oorlogen beginnen met woorden.

Waardevolle informatie uit Bijbelse Schriftgedeelten

Over koning Joram:

2 Kronieken 21:20 Hij was tweeëndertig jaar oud, toen hij koning werd, en hij regeerde acht jaren te Jeruzalem. Hij ging heen, onbetreurd; …

Mensen in de wereld kennen het verschil tussen de schoonheid van heiligheid en de huichelarij van deze wereld.

Marcus 1:22 En zij stonden versteld over zijn leer, want Hij leerde hen als gezaghebbende, en niet als de Schriftgeleerden.

Als je iets verkeerds zegt in aanwezigheid van een heidense koning zoals Farao, Cyres, Ahasveros of Nebukadnezar dan zal hij je laten onthoofden.

Daniël 2:12-13 De koning werd hierover ten zeerste vergramd en toornig, en hij beval al de wijzen van Babel ter dood te brengen. Toen het bevel werd uitgevaardigd, dat de wijzen gedood zouden worden, liepen ook Daniël en diens metgezellen gevaar gedood te worden.

De wijzen van deze wereld kunnen beweren dat er geen God is, maar God vraagt ons wat we dan als alternatief hebben. Niets!

Psalm 14:1 De dwaas zegt in zijn hart: Er is geen God. Zij bedrijven gruwelijke en afschuwelijke misdaden, niemand is er, die goed doet.

Spreuken 18:4 De woorden van iemands mond zijn diepe wateren, een bruisende beek, een bron van wijsheid.

Dit is Gods perspectief: als Hij naar ons luistert, begrijpt Hij wie wij echt zijn achter onze woorden.

Maar woorden zijn bedoeld om de diepgaande geestelijke dingen die God ons openbaart over te brengen. Evenals koud water onze dorst op een hete zomerdag lest, zo zijn de woorden van Gods diepgaande wijsheid meer bevredigend omdat ze ons naar het eeuwige leven wijzen.

Woorden kunnen een diepgaande betekenis hebben.

1 Petrus 3:15-16 Maar heiligt de Christus in uw harten als Here, altijd bereid tot verantwoording aan al wie u rekenschap vraagt van de hoop, die in u is, doch met zachtmoedigheid en vreze, en met een goed geweten, opdat bij al het kwaad, dat men van u spreekt, zij die uw goede wandel in Christus smaden, beschaamd gemaakt worden.

Geen partijdig oordeel in oordelen

Spreuken 18:5 Het is verkeerd de goddeloze voor te trekken, en de rechtvaardige in het gericht weg te duwen.

In Gods familie heeft Hij een heel simpel systeem: zij die correctie nodig hebben krijgen die, zij die onschuldig zijn zijn vrij van schuld en zij die de juiste dingen doen worden beloond. Dat is de enige manier waarop we kunnen leren en gemotiveerd worden.

Mattheüs 23:23 Wee u, Schriftgeleerden en Farizeeën, gij huichelaars, want gij geeft tienden van de munt, de dille en de komijn en gij hebt het gewichtigste van de wet verwaarloosd: het oordeel en de barmhartigheid en de trouw. Dit moest men doen en het andere niet nalaten.

God doet niet aan aanzien des persoons en speelt geen politieke spelletjes.

Wees integer, vel geen partijdig oordeel. Doe wat juist is. Partijdig zijn maakt je tot een leugenaar, uiteindelijk zal niemand respect hebben voor je oordeel en je zult de naam van je familie tot schande maken.

Spreuken 18:6 De lippen van de dwaas brengen twist voort, en zijn mond roept om slagen.

Een dwaas zegt altijd de verkeerde dingen om het ergste in mensen te voorschijn te brengen. Zo iemand kan anderen zo boos maken dat ze hem een pak slaag willen geven.

Maar zelfs als de dingen verkeerd gaan lopen is zo iemand niet in staat de waarschuwingssignalen te lezen en hij laat de dingen verder escaleren.

Spreuken 12:13 In de overtreding der lippen ligt een boze valstrik, maar de rechtvaardige ontkomt aan de benauwdheid.

Een goed voorbeeld is Haman.

Als wat je zegt problemen veroorzaakt, zullen die problemen op je eigen hoofd terugkomen.

Verkeerd geplaatste woorden weerspiegelen het karakter dat eraan ten grondslag ligt.

Spreuken 18:7 De mond van de dwaas is hem tot verderf, zijn lippen zijn een valstrik voor hemzelf.

Psalm 5:9 Want in hun mond is niets betrouwbaar, hun binnenste is enkel verderf, hun keel is een open graf, zij maken hun tong glad.

Ze slagen erin de absoluut verkeerde dingen op het verkeerde moment te zeggen.

De mond van een dwaas brengt vernietiging teweeg over zijn eigen hoofd, dat is even zeker als het lot van een vogel gevangen in een strik.

Spreuken 11:16 Een bevallige vrouw verkrijgt eer, zo verkrijgen de geweldigen rijkdom.

Spreuken 18:8 De woorden van de lasteraar zijn als lekkernijen; zij glijden immers af naar de schuilhoeken van het hart.

Het ongeluk van anderen geeft sommigen net zo’n grote vreugde als het nuttigen van een maaltijd voor fijnproevers – daar moet van genoten worden. Het is goed om te weten wat de modder is.

We denken er niet aan hoe opgelaten iemand zich kan voelen of dat zijn reputatie is vernietigd, zelfs al zijn elk van die zonden door het bloed van Christus uitgewist.

Maar bedenk dat je in dezelfde omstandigheden kunt terechtkomen, want er is voldoende modder in het leven van iedereen.

Johannes 8:6-9 … Maar Jezus bukte neder en schreef met de vinger op de grond. Doch toen zij Hem bleven vragen, richtte Hij Zich op en zeide tot hen: Wie van u zonder zonde is, werpe het eerst een steen naar haar. En weer bukte Hij neder en schreef op de grond. Maar toen zij dit hoorden, gingen zij een voor een weg, te beginnen bij de oudsten, en zij lieten Jezus alleen en de vrouw in het midden.

Waardevolle informatie uit Bijbelse Schriftgedeelten

Spreuken 18:9 Hij, die traag is in zijn arbeid, is reeds een broeder van de verderver.

Een metafoor over twee broers uit dezelfde familie van verliezers: de ene broer is lui, de andere een geweldige vernieler; beiden voeren dezelfde goddeloze dingen uit.

We zouden daarentegen hard moeten werken.

Romeinen 12:11 in ijver onverdroten, vurig van geest, dient de Here.

De ergste manier van lui zijn is op te geven voor wat betreft Gods roeping. Christus noemde de persoon die zijn talent begroef, een lui iemand.

Hebreeën 6:11-12 Maar het is onze begeerte, dat ieder uwer dezelfde ijver blijve betonen tot de verwezenlijking der hoop tot het einde toe, opdat gij niet traag wordt, maar navolgers moogt zijn van hen, die door geloof en geduld de beloften beërven.

Waardevolle informatie uit Bijbelse Schriftgedeelten

Spreuken 18:10 De naam des HEREN is een sterke toren; de rechtvaardige ijlt daarheen en is onaantastbaar.

Een sterke toren is een plaats waar we overzicht hebben op onze omgeving en daardoor duidelijk in het voordeel zijn als we worden aangevallen. God gebruikt deze metafoor om ons te doen begrijpen dat God ons niet alleen liefheeft, maar ons ook bescherming belooft tegen het kwaad – een aspect waarin Hij Zich openbaart als de Almachtige.

Psalm 61:2-4 Van het einde des lands roep ik tot U, omdat mijn hart bezwijkt; leid mij op een rots die mij te hoog zou zijn. Want Gij zijt mij een schuilplaats geweest, een sterke toren tegen de vijand. Laat mij in uw tent voor altoos vertoeven, laat mij schuilen, geborgen onder uw vleugelen. sela

Iemand die God leert kennen, weet tot Wie hij zich in tijden van nood kan wenden. God kijkt ernaar uit dat we ons letterlijk van Hem afhankelijk weten. Hij wil niet dat we het in eigen kracht doen.

Andere mensen zullen je uiteindelijk laten vallen; dat was in ieder geval de houding die Christus had toen de menigten Hem prezen.

Spreuken 18:11 Het bezit van de rijke is zijn sterke stad, en als een hoge muur, in zijn verbeelding.

Een rijk iemand heeft geen geloof in God. Hij vertrouwt op zijn eigen rijkdom als een verzekering voor zichzelf, niet op God. Maar de rijkdom van iemand geeft – zoals Salomo leerde – geen antwoord op de grote vragen van het leven. Geld is maar een heel armzalige god.

Geld kan een afgod zijn, een obstakel voor het reageren op de roeping van God, en als het op oneerlijke wijze is verworven beginnen de zonden daarna toe te nemen.

Geeft de keizer wat des keizers is en aan God wat van God is.

God waarschuwt de dienaren voor het zoeken van vuil gewin.

Micha 3:11 De hoofden spreken er recht voor geschenken, en de priesters geven er onderricht om loon, en de profeten plegen er waarzeggerij voor geld, en daarbij steunen zij op de HERE en zeggen: Is de HERE niet in ons midden? Ons zal geen kwaad overkomen!

Spreuken 18:12 Voor de val is het hart van de mens hoogmoedig, maar ootmoed gaat vooraf aan de eer.

God belooft dat een trots persoon met een grote mond vernietiging zal tegenkomen.

Iemand die zichzelf vernedert zal door God worden verhoogd.

Een van de doelen van dit leven en van het leven in deze wereld is te leren wat het leven niet is – en dat zou tot nederigheid moeten leiden. Als we dit leren dan kan God met ons werken.

Als we hoogmoedig en trots zijn dan zijn we gelukkig met onszelf en dit leven, en dat is niet acceptabel voor God. In die toestand kan Hij ons niet roepen of met ons werken om ons in beweging te brengen naar wat leven werkelijk is. God zal de dingen dan moeilijker voor ons maken met het doel dat we op dezelfde manier als Job tot besef van de realiteit van de waarheid zullen komen.

God geeft een heel duidelijk principe om niet in de problemen te komen of minstens de hoeveelheid moeilijkheden die we het hoofd moeten bieden, te beperken.

Marcus 10:31 Maar vele eersten zullen de laatsten zijn en de laatsten de eersten.

Waardevolle informatie uit Bijbelse Schriftgedeelten

Spreuken 18:13 Wie antwoord geeft, voordat hij hoort, die is het tot dwaasheid en smaad.

Niemand is dommer dan iemand die zelfs niet eens de vraag weet en toch probeert een antwoord te gaan geven.

God geeft ons een heel eenvoudig systeem: (1) wees rustig; (2) luister; (3) spreek pas daarna.

Prediker 12:13 Van al het gehoorde is het slotwoord: Vrees God en onderhoud zijn geboden, want dit geldt voor alle mensen.

Spreuken 18:14 De geestkracht van de mens houdt hem staande in zijn lijden, maar een neerslachtige geest, wie zal die opbeuren?

De moed van een mens kan zijn gebroken lichaam overeind houden, maar wanneer de moed wordt opgegeven is er geen enkele hoop meer.

We kunnen fysieke gebreken verdragen, maar een gebroken hart kan ons kapot maken.

Psalm 34:18-19 De HERE is nabij de gebrokenen van hart en Hij verlost de verslagenen van geest. Talrijk zijn de rampen van de rechtvaardige, maar uit die alle redt hem de HERE;

Mattheüs 5:4 Zalig die treuren, want zij zullen vertroost worden.

Spreuken 18:15 Het hart van de verstandige verwerft kennis, het oor der wijzen zoekt kennis.

Slimme, voorzichtige, wijze mensen zijn godvrezende mensen.

Spreuken 18:16 Iemands geschenk maakt ruimte voor hem en brengt hem in de tegenwoordigheid der groten.

In het leven gelden protocollen en goede manieren. Het geven van een geschenk is niet verkeerd zolang het geen steekpenning is.

Een geschenk doet wonderen; we kunnen daardoor voor belangrijke mensen verschijnen! De reden daarvan is dat zij vervuld zijn van ijdelheid en begeerte en daarom moeten we hun waardevolle dingen geven voordat ze een uitspraak willen doen.

Lucas 16:9 En Ik zeg u: Maakt u vrienden met behulp van de onrechtvaardige Mammon, opdat, wanneer deze u ontvalt, men u opneme in de eeuwige tenten.

Waardevolle informatie uit Bijbelse Schriftgedeelten

Spreuken 18:17 In het rechtsgeding heeft de eerste spreker gelijk, maar dan komt de ander en rekent hem na.

Als we een oordeel moeten geven, dienen we beide kanten te horen. Elk verhaal klinkt waar totdat iemand de andere kant van het verhaal vertelt.

Mensen die willen winnen, verdraaien de omstandigheden en argumenten – dat lijkt sterk op het huidige rechtssysteem. Mensen kunnen hun zaak met passie uiteenzetten maar daarbij de rechtvaardigheid uit het oog verliezen.

We moeten daarom bedenken dat we twee oren hebben om beide kanten te horen voordat we een oordeel geven.

Een juiste uitdrukking van goddelijke liefde. De eerste plicht van een rechter was absolute rechtvaardigheid uit te oefenen, onpartijdig te zijn ten opzichte van zowel de rijke als de arme, de Israëliet en de vreemdeling. Het was hem verboden steekpenningen aan te nemen of het recht uit handen van de armen te nemen (Exodus 23:6-8; Deuteronomium 16:19). Hij moest zich niet laten beïnvloeden door de publieke opinie, of onevenwichtig opkomen voor het recht van de armen (Exodus 23:2-3).

Waardevolle informatie uit Bijbelse Schriftgedeelten

Spreuken 18:18 Het lot doet twistingen ophouden en scheidt sterke mannen van elkander.

Het werpen van een munt beëindigt ruzies en regelt geschillen tussen machtige tegenstanders.

Er werd door de Hebreeën altijd op het lot teruggevallen met de meest nauwgezette verwijzing naar het tussenbeide komen van God, dat was de methode om zeker te zijn van de goddelijke wil.

Leviticus 16:7-8 Hij zal de twee bokken nemen en ze voor het aangezicht des HEREN stellen bij de ingang van de tent der samenkomst, en Aäron zal over de beide bokken het lot werpen; één lot voor de HERE, en één lot voor Azazel.

De mens kan vanuit zichzelf geen enkele moeilijkheid oplossen omdat zijn woord en oordeel niet goed is.

Spreuken 18:19 Een verongelijkte broeder is ontoegankelijker dan een sterke stad, en twistingen zijn als de grendel van een burcht.

Als uw broeder zich door u verongelijkt voelt zal het moeilijk zijn om u met hem te verzoenen of hem te bereiken, omdat hij zich gekwetst voelt; daar hij u liefhad verwachtte hij meer van u. Het probleem is groter dan een verschil van mening, er is een gevoel van verraad.

David rouwde over zijn schoonvader Achitofel:

Psalm 55:12-13 Want het is geen vijand, die mij smaadt; dat zou ik dragen; het is niet mijn hater, die zich over mij verheft; voor hem zou ik mij verbergen. Maar gij zijt het, een mens; mijns gelijke, mijn vriend en vertrouwde:

Spreuken 18:20 Van de vrucht van iemands mond wordt zijn binnenste verzadigd; hij verzadigt zich van de opbrengst van zijn lippen.

Iemand die eerlijk is en hard werkt geniet van de vruchten van zijn arbeid; dit impliceert dat de oneerlijken die meer hebben, er niet van genieten.

Jesaja 5:20 Wee hun die het kwade goed noemen en het goede kwaad; die duisternis voorstellen als licht en licht als duisternis; die bitter doen doorgaan voor zoet en zoet voor bitter.

Waardevolle informatie uit Bijbelse Schriftgedeelten

Spreuken 18:21 Dood en leven zijn in de macht der tong, wie aan haar toegeeft, zal haar vrucht eten.

Zij die van praten houden zullen de consequenties daarvan ondervinden. Er zijn mensen gestorven voor het zeggen van de verkeerde dingen!

Wie aan haar toegeeft betekent dat zij die goede sprekers of leraren zijn niet beoordeeld zullen worden op hoe goed ze spreken, maar op de inhoud van wat ze zeggen.

Hoeveel duizenden indianen zijn niet gestorven ondanks de meest welsprekende verdragen die met hen werden gesloten? Hun werd gezegd “probeer vol te houden” terwijl de regering stiekem geloofde dat de enige goede indiaan een dode indiaan was.

Spreuken 18:22 Wie een vrouw vond, heeft iets goeds gevonden en gunst van de HERE verworven.

De man die een godvrezende vrouw vindt vindt iets goeds; zij is een zegen voor hem van God.

Het was de bestemming van de vrouw een geestelijke gave te zijn om de man te helpen om de lessen van liefde en gezin te leren; hij zal niet leren van een zelfgericht bezig zijn of van vrouwen uit de wereld.

God maakt onderscheid tussen godvrezende en goddeloze vrouwen.

Genesis 6:1-2 Toen de mensen zich op de aarde begonnen te vermenigvuldigen en hun dochters geboren werden, zagen de zonen Gods, dat de dochters der mensen schoon waren, en zij namen zich daaruit vrouwen, wie zij maar verkozen.

We weten waar dit op uitliep.

Oordeel niet naar uiterlijke schoonheid, maar op innerlijk karakter.

1 Petrus 3:5 Want aldus tooiden zich ook weleer de heilige vrouwen, die hoopten op God, onderdanig aan haar mannen,

Spreuken 18:23 Smekend spreekt de arme, maar hard antwoordt de rijke.

Een arm iemand zegt alstublieft, is beleefd en begrijpt het belang van goede manieren om gunst te verwerven. De rijke heeft van niemand gunsten nodig en kan zich ongestraft slechte manieren veroorloven.

Tenminste dat denkt hij.

Het woord smekingen heeft als basis een vrouwelijke kwaliteit, het betekent om een gunst vragen.

Zachtaardig en vriendelijk tot iemand spreken is echter de juiste manier, omdat dat de manier is waarop God de dingen doet. Als we dit doen bootsen we God na. Hij geeft ons altijd de vrijheid te kiezen.

Waardevolle informatie uit Bijbelse Schriftgedeelten in Spreuken 15:1.

Een zacht antwoord keert de grimmigheid af, maar een krenkend woord wekt de toorn op.

Spreuken 18:24 Veel makkers strekken een mens tot ongeluk, maar soms is een vriend aanhankelijker dan een broeder.

Spreuken 18:24 (Statenvertaling) Een man, die vrienden heeft, heeft zich vriendelijk te houden; want er is een liefhebber, die meer aankleeft dan een broeder.

Om vrienden te hebben moet je zelf een vriend zijn. Onvriendelijke mensen houden je altijd op afstand.

Een echte vriend staat je nader dan een broer, maar die vriendschap moet worden gevoed met vriendelijkheid. De Bijbel laat zien dat er verschillende gradaties van vriendschap bestaan en wat je erin steekt zul je eruit halen.

Dit vers geeft ons begrip hoe onze relatie groeit. Deze kan zich verdiepen, hechter worden. Er is geen einde aan de groei in hechtheid die zich kan ontwikkelen in onze relatie met God.

2 Petrus 3:18 maar wast op in de genade en in de kennis van onze Here en Heiland, Jezus Christus. Hem zij de heerlijkheid, zowel nu als tot de dag der eeuwigheid.

Afsluitende opmerkingen bij dit hoofdstuk:

Waardevolle informatie uit Bijbelse Schriftgedeelten

Hoeveel van onze tijd in ons leven wordt verspild met leeg, dwaas geklets?

God wil niet dat we ons leven en de kostbare tijd die ons gegeven is:

• verspillen door onderwijs in valse tradities en gewoonten,
• onderworpen worden aan negatieve invloeden,
• luisteren naar roddel,
• luisteren naar vals onderwijs over God en Zijn doel met ons leven,
• mensen die inspelen op onze ijdelheid, of
• verlokkingen om kwaad te doen of
• zinloos gepraat.

Dit omvat zelfs het kijken naar talloze Tv-shows die ons denken vormen.

God wil ook niet dat we deze dingen overdragen op anderen.

God wil dat dit hele wereldsysteem sterft – elk spoor ervan.

Fysiek was de bedoeling van het verband tussen spreken en horen dat we dingen zouden leren die ertoe doen, ons dingen van blijvend belang te onderwijzen.

In zekere zin doet het er niet toe of ze rechtstreeks uit Gods mond komen, of dat ze worden overgebracht door een dienaar, of duizenden jaren geleden werden opgeschreven.

Het doet er alleen maar toe dat de woorden geestelijk zuiver zijn.

Het doet ertoe of ze geloofwaardig zijn en ons niet alleen maar de waarheid leren maar ons ook uitdagen in onze benadering van het leven.

Waardevolle informatie uit Bijbelse Schriftgedeelten

Efeziërs 5:19-21 en spreekt onder elkander in psalmen, lofzangen en geestelijke liederen, en zingt en jubelt de Here van harte, dankt te allen tijde in de naam van onze Here Jezus Christus God, de Vader, voor alles, en weest elkander onderdanig in de vreze van Christus.

Johannes 8:44 Gij hebt de duivel tot vader en wilt de begeerten van uw vader doen. Die was een mensenmoorder van den beginne en staat niet in de waarheid, want er is in hem geen waarheid. Wanneer hij de leugen spreekt, spreekt hij naar zijn aard, want hij is een leugenaar en de vader der leugen.[298]

Wordt vervolgd met: Spreuken 19: 

Voor meer informatie :Het Boek Spreuken: de belangrijkste levensprincipes

[Bijbelteksten zijn ontleend aan de Herziene Statenvertaling © 2010 Stichting HSV’][Nadruk van ons]

[Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBG-vertaling 1951][Nadruk van ons]